Historia Towarzystwa Miłośników Gdyni

Zamysł utworzenia organizacji, która mogłaby działać na rzecz miasta i jego mieszkańców, powstał w 1974 z inicjatywy grupy gdyńskich społeczników. W lutym 1975 utworzono Tymczasowy Zarząd Towarzystwa, którego ostatecznej nazwy jeszcze wtedy nie ustalono. Do września trwały prace nad projektem statutu i założeń programowych oraz przygotowaniem zebrania wyborczego.

7 października 1975 w auli Wyższej Szkoły Morskiej (Akademia Morska) odbyło się walne zgromadzenie, na którym powołano do życia Towarzystwo Miłośników Gdyni. Statut zatwierdzony został 16 stycznia 1976 i to jest oficjalna data rozpoczęcia działalności.

Głównym zadaniem TMG jest integrowanie gdyńskiej społeczności wokół spraw mających za cel zachowanie od zapomnienia historii i osiągnięć kulturalnych Gdyni, popularyzowanie gospodarki morskiej oraz, prowadzenie działalności edukacyjnej i informacyjnej. Gromadzone materiały historyczne publikujemy w cyklicznie wydawanym „Roczniku Gdyńskim„.

Spotkania zarządu i członków TMG odbywały się najpierw przy ul. Fredry 4, a potem w sali obrad Polskich Linii Oceanicznych. W 1979, dzięki staraniom prezesa Rutha, towarzystwo otrzymało własny lokal przy ul. Władysława IV 51, poszerzony w połowie lat 80. do obecnych rozmiarów. W siedzibie TMG odbywa się wiele otwartych spotkań i zajęć dla szerokiego grona odbiorców. Warsztaty z rysunku, akwareli i malarstwa prowadzone przez artystów Koła Plastyków TMG, warsztaty śpiewu pieśni tradycyjnych prowadzone przez Akademię Głosów Tradycji, spotkania redakcyjne Rocznika Gdyńskiego, wystawy, koncerty, wykłady, prelekcje i wiele innych. Tu odbywają się co miesiąc zebrania członków zarządu, biuro jest czynne codziennie.

Od 1977 TMG wydaje Rocznik Gdyński, którego 11 tomów ukazało się pod redakcją Jerzego Micińskiego, kolejne 3 tomy pod redakcją Danuty Nowickiej, następne Jacka Dworakowskiego, najnowsze Krzysztofa Chalimoniuka. Do 1993 TMG przy współudziale Miejskiej Biblioteki Publicznej organizowało dla młodzieży coroczny Turniej Wiedzy o Gdyni, w szkołach istniały koła Młody Przyjaciel Gdyni, w gdyńskich instytucjach i przedsiębiorstwach koła terenowe, TMG wspierane było finansowo i organizacyjnie przez Urząd Miejski oraz przedsiębiorstwa gdyńskie.

Transformacja ustrojowa lat 90. przyniosła istotne zmiany również w działalności TMG. Wraz z rozpadem dotychczasowych struktur społecznych przestały funkcjonować koła szkolne i terenowe, a organizację konkursów historycznych zaczęły samodzielnie przejmować szkoły. Mimo tych zmian, Towarzystwo nie zaprzestało działalności – jego aktywność przybrała nową formę. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się dziś organizowane przez Koło Plastyków im. Wacława Szczeblewskiego wystawy artystyczne, w których uczestniczą zarówno członkowie TMG, artyści Wybrzeża, jak i młodzi twórcy. „Rocznik Gdyński” zyskał również nowoczesną odsłonę internetową, pod adresem https://rocznikgdynski.pl, gdzie udostępniono tysiące artykułów i fotografii dokumentujących historię miasta.

Siedziba TMG służy także innym organizacjom pozarządowym – regularnie odbywają się tu spotkania wielu stowarzyszeń, które nie dysponują własnym lokalem.

W 1984 roku TMG zainicjowało budowę pomnika inż. Eugeniusza Kwiatkowskiego. Monument odsłonięto i poświęcono 1 października 1994 roku przy ul. 10 Lutego. Od tego czasu, co roku w dwóch symbolicznych terminach – 10 lutego (rocznica nadania Gdyni praw miejskich) i 30 grudnia (rocznica urodzin Kwiatkowskiego) – pod pomnikiem składane są kwiaty przez przedstawicieli władz miasta, Marynarki Wojennej, instytucji oraz członków TMG.

W 1990 z inicjatywy i staraniem TMG na budynku szkoły w Orłowie odsłonięto tablicę ku czci dr Teofila Zegarskiego.

Od 2023 roku Rocznik Gdyński stał się dziennikiem historyczno-kulturalnym, wpisanym do rejestru dzienników i czasopism L.p. 2387, wydawanym przez Towarzystwo Miłośników Gdyni z redakcją w Gdyni ul.Władysława IV 51.