Rocznik Gdyński Nr 4, Działalność TMG w latach 1982-1983, Konrad Ruth.
Na posiedzeniu Zarządu w dniu 18. II. 1982 r., podsumowującym działalność za rok 1981, dokonano m.in. wymiany poglądów na temat realizacji zadań statutowych przez Towarzystwo. Krytycznie zostały ocenione dotychczasowe formy pracy Zarządu, jak np. odchodzenie od działalności statutowej, brak pracy komisji problemowych i dostatecznej więzi z członkami. W wyniku dyskusji Zarząd wytyczył główne kierunki działania w oparciu o statut i przyjął jednomyślnie w formie uchwały plan działania TMG na lata 1981—1985 w zakresie kultury oraz plan pracy Zarządu na rok 1982.
Były to zadania niewątpliwie bardziej ambitne niż w latach poprzednich, lecz możliwe do wykonania pod warunkiem bardziej aktywnego włączenia się do pracy wszystkich członków Zarządu. Próby uaktywnienia działań czyniono w I i IV kwartale, z dość dużą przerwą jednak od maja do października 1982 r. Stąd też i wyniki jakie osiągnięto, w stosunku do zamierzeń, nie dają pełnej satysfakcji. Stan wojenny, atmosfera i nastroje osłabiały działalność społeczną. Prezydium w okresie II i III kwartału było mało aktywne, nie zwoływano posiedzeń, a praca TMG w tym czasie ograniczała się do pracy biura, polegającej głównie na przyjmowaniu zleceń i organizacji imprez.
Niemniej kontynuowano wysiłki organizacyjne i redakcyjne warunkujące wydanie „Rocznika Gdyńskiego” nr 3. Prezydium Zarządu omawiało wielokrotnie sprawy oraz służyło radą i pomocą m.in. na spotkaniu z redakcją w styczniu 1982 r. oraz na posiedzeniu Komitetu Redakcyjnego w marcu 1982 r. Pomyślnie zostały załatwione sprawy reklamy i dotacji. Rocznik odebrano z druku 17. I. 1983 r. i tegoż dnia był dostępny w sześciu księgarniach Gdyni, w zakładach pracy oraz w biurze TMG. Łącznie księgarnie sprzedały 1 020 egz., rekord osiągnęła księgarnia przy ul. Świętojańskiej 47. Przy okazji sprzedano Roczniki — 1977 i 1978/79. Rocznik nr 3 został dobrze przyjęty przez czytelników, członków i sympatyków TMG, radio i magazyn „Errata” w telewizji. Ukazały się w porę interesujące informacje w gazetach Wybrzeża.
Rozwijano również dalsze żmudne starania na rzecz powstania Muzeum Miasta Gdyni. Członkowie prezydium Zarządu brali udział w rozmowach z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, na temat ostatecznej lokalizacji i sformułowania projektu statutu Muzeum. Z inspiracji członków Zarządu ukazał się w „Głosie Wybrzeża” artykuł podkreślający konieczność powołania Muzeum. W sierpniu 1982 wniosek Prezydenta Gdyni został pozytywnie zaopiniowany przez wojewodę gdańskiego i przesłany do Ministra Kultury i Sztuki. W imieniu TMG wiceprezes K.Ruth interweniował w Ministerstwie Kultury i Sztuki i uzgadniał poprawki do projektu zarządzenia i statutu. W listopadzie ostateczna wersja została przesłana do Ministerstwa Kultury i Sztuki. Wreszcie, w grudniu 1982 r. po kilkakrotnych interwencjach w Ministerstwie przedstawiciela TMG, wyrażona zistała zgoda. 6. I. 1983 r. Prezydent Miasta w porozumieniu z Min. Kultury i Sztuki podpisał zarządzenie nr 2 o powołaniu Muzeum Miasta Gdyni. Towarzystwo uważa to w dużej mierze za swój sukces.
Na zebraniu w grudniu 1982 r., przy udziale reprezentującego powstające w Gdyni Towarzystwo Przyjaciół „Daru Pomorza” prof. B. Mazurkiewicza oraz dyrektora Centralnego Muzeum Morskiego doc. hab. P. Smolarka, Zarząd zapoznał się z koncepcją zagospodarowania „Daru Pomorza” jako obieku muzealnego. Udzielono poparcia dla reprezentowanych kierunków działania TPDP i CMM.
Wiele uwagi członkowie i Zarząd poświęcili projektowi „Planu rozwoju miasta Gdyni”. Między innymi w biurze TMG konsultowano plan i projekt uchwały w tej sprawie. Sformułowano i przedstawiono na sesji MRN wnioski, które brzmiały następująco: 1. Należy wystąpić do kierownika Urzędu Gospodarki Morskiej oraz Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego o przedstawienie zweryfikowanych programów rozwoju gospodarki morskiej oraz stoczni na terenie Gdyni. 2. Przy opracowywaniu planów szczegółowych należy zweryfikować ogólną koncepcję zieleni i rekreacji, założyć etapy i włączyć do realizacji instytucje, organizacje społeczne oraz młodzież. Trzeba wystąpić o przyłączenie do miasta gminy Kosakowo. 3. Niezbędne wydaje się upowszechnienie wśród mieszkańców, organizacji społecznych, technicznych i młodzieżowych, samorządów i związków zawodowych planu zagospodarowania przestrzennego Gdyni na lata 1981—2000; w większym stopniu należy konsultować plany szczegółowe z zainteresowanymi instytucjami i organizacjami społecznymi.
Kontynuowano wzorem poprzednich lat organizację imprez dla członków i sympatyków TMG oraz dla Koła Starych Gdynian. W maju 1982 odbyły się dwie imprezy, w których wystąpiły chóry gdyńskie (2. V. 82 r. w Teatrze Dramatycznym) oraz amatorskie zespoły artystyczne Stoczni im. Komuny Paryskiej (9. V. 82 r. w Teatrze Muzycznym). W odpowiedzi na list otwarty do TMG w sprawie koncertów symfonicznych, zamieszczony 14. V. 82 na łamach „Dziennika Bałtyckiego”, omówiono wstępnie temat na posiedzeniu Zarządu oraz przeprowadzono rozmowy z przedstawicielem Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej.
Biuro Towarzystwa kontynuowało współpracę z klubami: „Bałtyk”, „Fregata”, KMPiK, „Mors”, z klubami garnizonowymi na Babich Dołach i Oksywiu, z Wydziałem Kultury Urzędu Miejskiego w Gdyni, Miejską Biblioteką Publiczną — przy organizacji imprez z okazji wyzwolenia Gdyni, Dni Morza, 22 Lipca oraz Rewolucji Październikowej. Zrealizowano również szereg zleceń na różne imprezy, wystawy, spotkania z autorami, aktorami, dziennikarzami, reżyserami itp. Imprezy te organizowane były na terenie klubów i zakładów pracy, np. z okazji Dni Morza czy 60-lecia Stoczni im. Komuny Paryskiej i Zarządu Portu.
Biuro zapoczątkowało w 1982 r. organizację imprez dla dzieci w przedszkolach i szkołach podstawowych, w wykonaniu aktorów Teatru Dramatycznego i Muzycznego. Imprezy takie były również organizowane dla dzieci przebywających w Gdyni na koloniach letnich. Od lipca 1982 r. kontynuowano organizację koncertów z okazji ślubów w Urzędzie Stanu Cywilnego. W sumie w 1982 r. za organizację imprez zleconych TMG osiągnęło zysk w wysokości 631 929 zł.
Ilość członków indywidualnych TMG wynosiła na koniec 1982 r. 465 osób, członków zbiorowych i wspierających było 24. Koła zakładowe TMG przy PLO i Zakładach Rybnych nr 3 praktycznie od chwili ich powołania nie przejawiały działałności. W I i IV kwartale przeprowadzono rozmowy z członkami TMG w Zakładach Rybnych 3, a w listopadzie 1982 obsłużono pierwsze zebranie Koła, na którym wybrany został Zarząd. Koło liczy obecnie 21 członków, zaległe składki od 1978 r. do 1982 r. zostały opłacone. Nie udało się natomiast mimo usilnych starań reaktywować koła TMG przy PLO.
Na koniec 1982 r. w poważnym stopniu zaktualizowano kartotekę i rejestr członków, uzyskano też pewną poprawę w zakresie regulowania zaległych składek przez członków. Wpływy ze składek wzrosły z 5 000 zł w 1981 r. do 12 260 zł w 1982 r.
W październiku 1982 r. Biuro wysłało 250 przekazów do członków z prośbą o uregulowanie składek. Przy okazji przesłano również krótką informację o pracy TMG, z zaproszeniem do współudziału.
Zarząd TMG w ciągu 1982 r. odbył dwa posiedzenia (18. II. i 7. XII.), natomiast prezydium — cztery posiedzenia (4. II., 27. V., 2. XI i 22. XII.). Z funkcji członka prezydium i Zarządu zrezygnował p. Stanisław Szczerek. Dokooptowano do Zarządu p. Barbarę Bielecką, a p. Danuta Nowicka została wybrana na członka prezydium. Ze stanowiska wiceprezesa, w związku z nadmiarem obowiązków zawodowych i społecznych, zrezygnował p. Andrzej Ropelewski.
W planie pracy TMG na 1983 rok, przyjętym na posiedzeniu Zarządu w dniu 22. III. 1983 r., nawiązano do kierunków wytyczonych w I kwartale 1982 r. Ponadto podjęto szereg nowych inicjatyw z uwagi na powstające potrzeby społeczne.
Kontynuowano prace redakcyjne i organizacyjne zmierzające do przygotowania do druku „Rocznika Gdyńskiego” nr 4. Uzyskano pozwolenie z Ministerstwa Kultury i Sztuki, zapewniono sobie miejsce w planie produkcyjnym drukarni, uzyskano przydział papieru. Druk powinien zakończyć się do grudnia 1983 r.
Podejmowane wysiłki zmierzające do wznowienia na terenie Gdyni koncertów muzyki poważnej, zostały uwieńczone sukcesem. W wyniku wspólnych starań Zarządu TMG i Wydziału Kultury i Sztuki UM oraz przychylnego stanowiska Dyrekcji Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej, Bałtyckiej Agencji Artystycznej, a także Dyrekcji Teatru Dramatycznego i Teatru Muzycznego — zawarte zostały umowy, przewidujące organizowanie raz w miesiącu koncertów muzyki kameralnej w Teatrze Dramatycznym i orkiestry symfonicznej w Teatrze Muzycznym. Inicjatywa ta utrwali się, jeśli koncerty spotkają się z zainteresowaniem melomanów i będą cieszyły się frekwencją.
Prezydium TMG nadal udzielało wsparcia dla powstającego z trudem Muzeum Miasta Gdyni. Z chwilą przejęcia dla potrzeb Muzeum pawilonu wystawowego przy Al. Zjednoczenia, zainicjowano jego szybkie wykorzystanie, nie czekając na załatwienie formalności. W pierwszym półroczu TMG zorganizowało tam dwie wystawy:
1. Z okazji jubileuszu Zarządu Portu i Stoczni im. Komuny Paryskiej, urządzono wystawę pt. ,,60 lat Portu Gdynia i Stoczni im. Komuny Paryskiej” (od 1 do 28 lutego br.). Wystawa ta cieszyła się dużym powodzeniem.
2. Popularyzację gdyńskich artystów zainaugurowała wystawa „Fotografika Bolesławy i Edmunda Zdanowskich”, przygotowana przy współudziale Liceum Sztuk Plastycznych w Orłowie. Była ona przeglądem twórczości tych wielce zasłużonych dla miasta artystów i pedagogów. Na wystawie zgromadzono 115 fotogramów.
W trosce o szybkie uruchomienie działalności Muzeum — Prezydium TMG na posiedzeniu 24 maja br. wysłuchało informacji na temat realizacji Zarządzenia nr 2 Prezydenta Miasta Gdyni z 6. I. 83 r. Stwierdzono, że postępowanie wykonawcze jest opóźnione, gdyż brak jest nadal decyzji personalnych, organizacyjnych i finansowych. Prezydium wystąpiło na piśmie do Prezydenta Miasta z prośbą o podjęcie odpowiednich decyzji.
W toku dalszych dyskusji nad „Planem Rozwoju Miasta Gdyni” i podczas spotkań na temat scenariusza przygotowywanej wystawy pt. „Gdynia — portret miasta”, padło wiele krytycznych uwag i wniosków ze strony specjalistów i pracowników nauki, że sprawy portu w szerokim pojęciu nie znajdują dostatecznego zainteresowania i odbicia w pracach Miejskiej Rady Narodowej oraz Urzędu Miasta Gdyni.
Dla poprawy istniejącego stanu powiązań port — miasto, prezydium Zarządu TMG zwróciło się do Prezydium MRN z prośbą o rozpatrzenie wniosków dotyczących zorganizowania sesji MRN na temat powiązań miasta i gospodarki morskiej; powołania komisji morskiej MRN w Gdyni oraz powołania Rady Interesantów Portu w Gdyni.
Z inicjatywy TMG, przy udziale Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, zapoznano się z aktualnym stanem i zabezpieczeniem obiektów zabytkowych na terenie Gdyni. Dokonano wizji lokalnej: przy ul. Chylońskiej 55 i 149 (Dwór Lipowy), obiektu przy gazowni, kolonii rybackiej przy ul. Żeromskiego, willi na Kamiennej Górze przy ul. Korzeniowskiego 9 i 12 oraz Sieroszewskiego 6. Sformułowano szereg opinii i wniosków, z których jeden postuluje przyspieszenie kapitalnego remontu budynku przy ul. Korzeniowskiego 12, z przeznaczeniem na Muzeum. W tej sprawie TMG wystąpiło na piśmie do Prezydenta Miasta.
Prezydium TMG podjęło również temat o kapitalnym znaczeniu dla mieszkańców Gdyni: rewaloryzacji Kolibek. Poglądy i wnioski w tej sprawie sformułowano na piśmie i przesłano do Przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej. Już w czerwcu 1981 r. została podjęta przez Prezydium Miejskiej Rady Narodowej uchwała w sprawie szczególnej ochrony niektórych terenów w Gdyni-Orłowie i utworzenie tam Parku Wypoczynku. Dalsze działania były jednak zbyt powolne.
Przedstawiciele Zarządu brali także m.in. udział w przygotowaniu jubileuszu z okazji 25-lecia Teatru Muzycznego w Gdyni; w spotkaniu przedstawicieli Zarządów Towarzystw Społeczno-Kulturalnych, zorganizowanym wspólnie z Wydz. Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego oraz sprawozdawczo-wyborczym zebraniu Koła Starych Gdynian, na którym wiceprezes TMG został wybrany na członka Zarządu KSG.
Zapoczątkowano organizację „czwartkowych spotkań TMG” w lokalu KMPiK, dla członków i sympatyków. W pierwszym półroczu odbyły się spotkania z Mirosławą Walicką, autorką książki „Gdynia — pejzaż sprzed wojny” (marzec); z Jerzym Micińskim, redaktorem „Rocznika Gdyńskiego” i miesięcznika „Morze” (kwiecień) oraz z Andrzejem Bukowskim, redaktorem wydawnictwa „Gdynia — sylwetki ludzi, oświata i nauka, literatura i kultura” (maj). Na każde spotkanie biuro wysyłało po ok. 50 zaproszeń do członków.
Z okazji Dnia Dziecka TMG zorganizowało dwa koncerty pt. „Dzieci — dzieciom” w Teatrze Muzycznym w Gdyni (11. VI. 1983 r. o godz. 11.00 i 16.00). W programie wystąpiły: Dziecięcy Zespół Artystyczny „Jantarek” z Klubu Garnizonowego Marynarki Wojennej w Gdyni-Oksywiu oraz Dziecięce Zespoły Artystyczne Pałacu Młodzieży w Gdyni. Ogółem udział wzięło 1 400 dzieci.
Zarząd w I półroczu odbył dwa posiedzenia (22. III. i 27. IV. 83), natomiast prezydium — cztery (28. I., 17. II., 25. III., 23. VI.). Z funkcji sekretarza i członka prezydium zrezygnowała p. Maria Sieradzan, z uwagi na zmianę pracy i rozliczne zajęcia popołudniowe. Również p. Józef Bodziński złożył rezygnację z członka Zarządu, z uwagi na zły stan zdrowia, a p. Tadeusz Rymszewicz — z uwagi na obecne obowiązki służbowe. Dokooptowano do Zarządu p. Hugona Piątka i p. Antoniego Studnickiego. Jednocześnie odwołano p. H. Piątka z komisji rewizyjnej. Na członka komisji rewizyjnej powołano p. Franciszka Plutę — głównego księgowego ze „Sped-rapidu”. Na członków prezydium wybrano p. Barbarę Bielecką i p. Hugona Piątka, powierzając mu jednocześnie funkcję z-cy skarbnika. Uchwałą Zarządu powołano następującą komisje: historyczno-wydawniczą; d/s rozwoju miasta; d/s kultury i d/s młodzieży.
Zgodnie z planem, w m-cu czerwcu zapoznano się i dokonano wymiany doświadczeń w zakresie pracy statutowej z Towarzystwem Przyjaciół Gdańska i Towarzystwem Miłośników Miasta Bydgoszczy, które właśnie w tym miesiącu obchodziło jubileusz 60-lecia swojej działalności. Postanowiono nawiązać kontakty i bieżącą współpracę. W czasie rozmów utwierdzono się, że tylko rozwijanie działalności statutowej może dać pełną satysfakcję pracy w tego rodzaju Towarzystwie.
Podsumowując półtoraroczną działalność Towarzystwa Miłośników Gdyni można sądzić, że dokonano pewnego wyłomu w metodach pracy, doborze tematyki i porządkowaniu spraw organizacyjnych. W swoim działaniu podejmowano próby wychodzenia na spotkanie nowym inicjatywom i potrzebom społecznym oraz udzielano im niezbędnego wsparcia. Aby Gdynia stała się jeszcze bardziej nie tylko przedmiotem dumy nas wszystkich, ale także — przedmiotem serdecznej troski o dalszy jej piękny rozwój.
Konrad Ruth
Wiceprezes TMG
