Rocznik Gdyński Nr 5, Działalność TMG w latach 1983-1984, Konrad Ruth.
W okresie sprawozdawczym w działalności TMG kontynuowano kierunki pracy przyjęte w pierwszym półroczu 1983 r. Skoncentrowano się zwłaszcza na takich zadaniach, jak:
- nawiązanie lepszej i szerszej łączności z członkami i sympatykami TMG;
- przygotowanie koncepcji i form pracy z młodzieżą szkół podstawowych i ponadpodstawowych;
- usprawnienie działalności organizacyjnej Towarzystwa;
- przygotowanie walnego zebrania sprawozdawczo-wyborczego.
W związku z wyjazdem służbowym prezesa Tadeusza Grembowicza za granicę i podjęciem pracy na stanowisku dyrektora PSAL w Antwerpii, na posiedzieniu Zarządu 16.09.83 dokonano uzupełniających wyborów. Prezesem został Konrad Ruth, wiceprezesami — Danuta Nowicka i Zdzisław Pietras, a sekretarzem — Mirosława Waśkowska.
Jak zawsze poświęcano wiele uwagi przygotowaniom do druku kolejnych tomów Rocznika Gdyńskiego. Zarząd i Redakcja wspólnie dążyły do zapewnienia większej rytmiki prac wydawniczych i stałych terminów druku. Niestety, mimo starań, znów się to nie udało. Komplet materiałów do tomu nr 4 za 1983 rok został dostarczony do drukarni już w sierpniu 1983 r. i we wrześniu został opracowany technicznie. Uzgodnienia przewidywały ukazanie się Rocznika w sprzedaży najpóźniej do końca pierwszego kwartału 1984 r. Trudności drukarni, spowodowane brakiem linotypistów, zadecydowały iż prace przy Roczniku nie zostały podjęte. Pierwsze interwencje Zarządu nie dały rezultatu, dopiero w marcu 1984 r. udało się ulokować Rocznik na linotypach w Zakładach Graficznych i w drukarni RSW Prasa w Gdańsku, przy zmniejszeniu objętości do 400 stron. W sumie nastąpiła zwłoka niemal półroczna.
Na uroczystym spotkaniu Zarządu 2.12.83 uczczono piękny jubileusz prof. Bolesława Polkowskiego z okazji Jego 50 lat pracy dla Gdyni i gospodarki morskiej. Spopularyzowano w prasie Jego dorobek naukowy, przywiązanie do Gdyni i społeczne pasje.
Na spotkaniu 14.12.83 w Klubie MPiK przy Skwerze Kościuszki przypomniano 50 rocznicę powstania Szkoły Sztuk Pięknych Wacława Szczeblewskiego w Gdyni. Historię, dorobek artystyczny tej placówki i miejsce w życiu kulturalnym miasta w okresie międzywojennym, przedstawiła Krystyna Fabijańska-Przybytko, kustosz Muzeum Narodowego w Gdańsku. Wspomnieniami dzielili się również byli uczniowie, przyjaciele i sympatycy twórczości prof. W. Szczeblewskiego. Wspólnie z Muzeum m. Gdyni i Biurem Wystaw Artystycznych pragniemy przygotować wystawę poświęconą działalności W. Szczeblewskiego. Ponadto TMG planuje odsłonięcie tablicy pamiątkowej i wystąpienie z wnioskiem o nadanie jednej z ulic Jego imienia.
Starano się pogłębiać więź z członkami i sympatykami TMG oraz z Kołem Starych Gdynian. Regularnie wysyłano zaproszenia do członków i zakładów będących członkami wspierającymi na kolejne imprezy — spotkania i koncerty organizowane przez TMG. Informacje te ukazywały się również w rubryce „zapraszają” w „Głosie Wybrzeża” i „Dzienniku Bałtyckim”.
Popularne stały się „czwartkowe spotkania TMG”, organizowane w trzeciej dekadzie miesiąca w Klubie MPiK przy Skwerze Kościuszki. W czwartym kwartale 1983 r. odbyły się 3 takie spotkania, a gośćmi byli: Jerzy Gruza — dyrektor Teatru Muzycznego oraz znani aktorzy — Józef Korzeniowski i Tadeusz Gwiazdowski.
Powodzeniem cieszyły się również organizowane przez TMG od listopada 1983 r. do kwietnia 1984 r. raz w miesiącu (również w Klubie MPiK) koncerty muzyki popularnej w wykonaniu solistów Teatru Muzycznego i Opery Bałtyckiej. „Stara Piosenka”, „Piosenki ze znanych komedii muzycznych”, „Piosenki węgierskie i hiszpańskie”, „Koncert muzyki polskiej”. „W krainie operetki”, „Koncert muzyki włoskiej” — oto ich tematy.
W 1984 r. zapoczątkowano cykl prelekcji popularyzujących gospodarkę morską i zasłużonych, związanych z nią ludzi. I tak prelekcję „Eugeniusz Kwiatkowski twórca nowoczesnej gospodarki morskiej Rzeczypospolitej” wygłosił prof. Marian Marek Drozdowski, zaś prelekcję „Uwarunkowania i cele polskiej polityki żeglugowej” — prof. Sławomir Borowicz. W tym samym roku Towarzystwo Miłośników Gdyni po raz pierwszy włączyło się do obchodów Dni Morza. Przedstawiciel Zarządu był członkiem Wojewódzkiego Komitetu Dni Morza. Dla członków i sympatyków TMG zorganizowano okolicznościowe spotkanie w Klubie MPiK w dniu 28 czerwca. Prelekcję pt. „Geneza i charakter obchodów Dni Morza” wygłosił dr Tadeusz Białas — Sekretarz Generalny Ligi Morskiej. W drugiej części spotkania uczestnicy wysłuchali koncertu „Piosenki 40-lecia”, w wykonaniu solistów Teatru Muzycznego.
Na przełomie 1983/84, przy pełnym poparciu Wydziału Oświaty i Wychowania Urzędu Miejskiego w Gdyni, Komisja d/s Młodzieży i Prezydium TMG przygotowały warunki organizacyjne do pracy z młodzieżą szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Wzorowano się na doświadczeniach Towarzystwa Miłośników Bydgoszczy. Na posiedzeniu Zarządu 16.12.83 przyjęto kierunki pracy z młodzieżą oraz uchwalono regulamin konkursu „Młody Przyjaciel Gdyni”.
Celem konkursu jest pogłębienie wiedzy o historii i współczesności Gdyni, poznanie zasłużonych dla miasta ludzi, zaangażowanie do konkretnych działań na rzecz miasta. Uczestnicy, po spełnieniu określonych warunków, otrzymają kolejno — brązową, srebrną i złotą odznakę „Młody Przyjaciel Gdyni”. Organizatorem konkursu są: na terenie miasta — Towarzystwo Miłośników Gdyni i Wydział Oświaty i Wychowania Urzędu Miejskiego w Gdyni, na terenie szkoły — dyrekcja i komisja szkolna. Konkurs ma charakter długofalowy i trwa od początku roku szkolnego do 15 maja każdego roku. Inicjatywa ta i zaproszenie do udziału w konkursie zostały wiosną 1984 r. przyjęte z zainteresowaniem przez uczniów i bardzo życzliwie przez nauczycieli. Do konkursu przystąpiło 27 szkół — 19 podstawowych i 8 ponadpodstawowych, a 1232 uczniów zgłosiło swój udział. W tekście sprawdzającym na temat wiedzy o Gdyni w dniu 12.04.84 wzięło udział 1232 uczniów. Komisje szkolne z 23 szkół zakwalifikowały 447 uczniów do brązowej odznaki „Młody Przyjaciel Gdyni”. Wnioski te zostały zatwierdzone przez Miejską Komisję Konkursową. Prezydium Zarządu TMG uchwałą z 5.06.84 przyznało owym 447 uczniom brązowe odznaki „MPG”. W dniu 29 czerwca podczas zakończenia roku szkolnego 1983/84 zostały wręczone uczniom legitymacje, natomiast odznaki „MPG” zostaną wręczone pod koniec 1984 r., po ich dostarczeniu przez wykonawcę.
Zapoczątkowana została również sympatyczna współpraca z Pałacem Młodzieży w Gdyni. Przedstawiciele TMG brali udział w półfinale i finale XIV Turnieju n.t. „Gdynia — miasto, które znamy i kochamy”. Najlepsi uczestnicy ze szkół podstawowych nr 14, 27, 16 i 12 otrzymali nagrody indywidualne — po jednym tomie Rocznika Gdyńskiego. Ponadto Zarząd TMG przyznał nagrodę w wysokości 10 000 zł za I miejsce uzyskane w Miejskim Przeglądzie Programów Okolicznościowych z okazji 39 Rocznicy Wyzwolenia Gdyni. Nagrodę otrzymała p. Danuta Trzepacz ze Szkoły Podstawowej numer 18.
Na posiedzeniu Zarządu 2.05.84 dokonano dalszego kroku w pracy z młodzieżą. Na wniosek Komisji d/s Młodzieży i Prezydium TMG w porozumieniu z Wydziałem Oświaty i Wychowania Urzędu Miejskiego w Gdyni, uchwalono Regulamin Szkolnego Koła TMG oraz uzyskano zgodę na zakładanie szkolnych kół TMG. Ponadto zatwierdzono projekt odznaki „Młody Przyjaciel Gdyni”, wybrany spośród opracowań wykonanych przez uczniów Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni-Orłowie.
Podsumowując pierwsze kroki w zakresie pracy z młodzieżą, można stwierdzić, że wypracowane koncepcje i formy pracy oraz uchwalone regulaminy otwierają nowe kierunki i poszerzają bazę statutowej działalności Towarzystwa. Jak te możliwości zostaną wykorzystane — pokaże praktyka.
W IV kwartale 1983 i I kwartale 1984 prowadzono rozmowy w Urzędzie Miejskim dla osiągnięcia postępu w realizacji uchwały WRN nr XVIII/79/83 w sprawie Parku Wypoczynku w Kolibkach. Celem tych działań było przygotowanie decyzji warunkujących podjęcie prac organizacyjnych i projektowych. Terminy realizacji tych ustaleń nie zostały jednak dotrzymane a droga dochodzenia do celu znacznie się już wydłużyła.
Na przełomie lat 1983/84 rozpoznawano również możliwości przyspieszenia remontu i modernizacji basenu „Arki” (nieczynny od 1980 r.!) oraz rewaloryzacji Polanki Redłowskiej. Rozwiązanie tych dwóch problemów ma dla naszego miasta kapitalne znaczenie. Tylko tą drogą będzie można poprawić warunki rekreacji mieszkańców Gdyni na dziś i na jutro. Niezbędne wydaje się więc bardziej dynamiczne w tym zakresie działanie władz miejskich, zainteresowanych instytucji oraz wsparcie organizacji społecznych.
Towarzystwo Miłośników Gdyni było współorganizatorem VII Poplenerowej Ogólnopolskiej Wystawy Tkaniny Artystycznej „IMPRESJE-82” w Gdyni. Zarząd ufundował nagrodę w wysokości 10 000 zł, którą decyzją jury otrzymała laureatka III miejsca — Zofia Tchorek z Warszawy. TMG brało czynny udział w uroczystościach związanych z 25-leciem Teatru Muzycznego w Gdyni. Uchwałą Prezydium Zarządu przyznano i wręczono 19.11.83 na okolicznościowym spotkaniu sześć nagród w wysokości po 5 000 zł następującym zasłużonym aktorom i pracownikom: Józefowi Korzeniowskiemu, Urszuli Polanowskiej, Halinie Mickiewiczównie, Irenie Wizner, Kazimierzowi Golniewiczowi i Klemensowi Kleine.
W pierwszym kwartale 1984 r. wiele wysiłku włożono w przygotowanie III Walnego Zebrania Sprawozdawczo-Wyborczego. Odbyło się ono 10.04.84, tradycyjnie już w Izbie Wełny. Walnemu zebraniu przewodniczył Edward Obertyński, a sekretarzem była Alicja Wiej. W obradach udział wzięli m.in. Wiceprezydent Jan Ślusarz, Sekretarz KM PZPR Andrzej Kukiełko oraz przedstawiciele Koła Starych Gdynian, Towarzystwa Przyjaciół Gdańska i Towarzystwa Miłośników Bydgoszczy. Zebranie rozpoczęło się prelekcją na temat programu i rozwoju Muzeum Miasta Gdyni, którą wygłosił dyrektor Wojciech Zieliński. Zebrani z satysfakcją wysłuchali tej informacji, gdyż była podsumowaniem długoletnich starań różnych środowisk, w tym Towarzystwa Miłośników Gdyni, Koła Starych Gdynian i radnych MRN z Komisji Oświaty i Kultury.
Sprawozdanie z działalności TMG za okres 1980—1984 oraz kierunki pracy na następną kadencję przedstawił w imieniu Zarządu prezes — Konrad Ruth. Działalność ta była dość szczegółowo omówiona w dwóch poprzednich Rocznikach Gdyńskich oraz w pierwszej części niniejszego artykułu. Pozostaje więc przytoczyć tu jedynie nieco liczb.
Uporządkowano rejestr członków. W okresie od 1.04.80 do 4.04.84 przyjęto 106 nowych członków, ubyło 87 członków (zrezygnowało 62 i zmarło 25). Na dzień 4.04.84 TMG liczyło 423 członków, w tym 21 w Kole przy Zakładach Rybnych nr 3 oraz 25 członków wspierających.
Biuro TMG działało w oparciu o organizację i formy pracy przyjęte w latach poprzednich. Główny wysiłek koncentrowało na akwizycji i realizacji zleceń oraz działalności finansowej. Za okres 4 lat zrealizowano 1186 zleceń. Sytuacja kadrowa biura była złożona i zmienna, z uwagi na urlopy macierzyńskie i z tytułu opieki nad dzieckiem. W 1980 r. były zatrudnione 3 osoby (2,5 etatu) — kierownik biura i instruktor na pełnym etacie oraz gł. księgowa — pół etatu. Na koniec 1983 r. pracowały również 3 osoby, lecz tylko na 1,5 etatu.
Na rachunku bankowym Towarzystwa było na koniec 1979 r. 279,9 tys., zł, a na koniec 1983 r. — 1,7 mln zł (w tym 300 tys. do rozliczenia). Dochody wzrosły z 1,2 mln zł w 1979 r. do 8,5 mln zł w 1983 r. Proporcjonalnie wzrosły i wydatki. Podstawowe wpływy osiągano z realizacji imprez i innych zleceń (15% narzutu dla TMG), z koncertów w USC (33% dla TMG), z reklam, składek członkowskich, składek członków wspierających oraz dotacji. Wydatki na tzw. działalność własną były stosunkowo małe. W 1980 r. — 50 000 zł, w 1981 — 0, w 1983 — 23 000 zł i w 1983 — 150 000 zł.
Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej przedstawił jej przewodniczący — Edward Wróbel. Pozytywny przełom w pracy Towarzystwa Komisja dostrzegła w 1982 r. Reasumując wyniki działalności TMG w minionej kadencji, Komisja Rewizyjna uznała, że potwierdzają one celowość i słuszność wytyczonego kierunku działania. Towarzystwo jest coraz bardziej widoczne i doceniane na terenie miasta. Zdobywa do swej działalności coraz więcej przyjaciół w różnych środowiskach Gdyni. W związku z tym Komisja Rewizyjna, oceniając pozytywnie działalność Towarzystwa, postawiła wniosek o udzielenie ustępującemu Zarządowi absolutorium.
Zabierający głos w dyskusji członkowie TMG potwierdzali na ogół oceny zawarte w sprawozdaniach, akceptując dotychczasową działalność i proponowane kierunki pracy w nowej kadencji. Walne zgromadzenie na wniosek Komisji Rewizyjnej, udzieliło absolutorium ustępującemu Zarządowi.
Na wniosek Zarządu, tytuły honorowego członka TMG otrzymały następujące osoby: Wanda Andrzejewska, Józef Bodziński, Karol Olgierd Borchardt, Piotr Cieślawski, Walerian Cięglewicz, Mieczysław Filipowicz, Tadeusz Gerwel, Kazimierz Jurkiewicz, Bolesław Just, Maksymilian Kasprowicz, Bolesław Polkowski, Włodzimierz Prochaska, Henryk Tetzlaff, Jadwiga Titz-Kosko, Witold Urbanowicz, Erazm Zabiełło.
Zebranie wytyczyło następujące kierunki pracy:
- Aktywne działanie dla pozyskania nowych członków, pragnących działać na rzecz Gdyni, w ramach statutu TMG.
- Pogłębianie integracji członków TMG oraz umacnianie więzi członków z władzami TMG, m.in. przez organizowanie raz w roku Walnego Zebrania sprawozdawczoprogramowego, oraz uaktywnienie pracy Komisji Problemowych TMG i włączanie do działania w tych komisjach osób z szerokiego grona członków.
- Popularyzowanie założeń programowych TMG wśród młodzieży szkolnej i rozwijanie z nią pracy m.in. przez kontynuowanie konkursu „Młody Przyjaciel Gdyni” oraz inne formy oddziaływania, dla stworzenia warunków do powstawania szkolnych kół TMG.
- Systematyczne organizowanie różnorodnych imprez dla członków i sympatyków oraz ogółu społeczeństwa, jako formy popularyzowania zadań TMG, m.in. czwartkowych spotkań społeczno-kulturalnych, koncertów muzycznych i wokalnych, odczytów i imprez o tematyce „Poznajemy Gdynię”, spotkań kameralnych z ciekawymi i zasłużonymi ludźmi związanymi z naszym miastem etc.
- Kontynuowanie wydawania Rocznika Gdyńskiego.
- Współdziałanie na rzecz umocnienia pozycji statutowej i stałego wzbogacania zbiorów materialnych Muzeum m. Gdyni.
- Inspirowanie i organizowanie wystaw popularyzujących gdyńską plastykę, fotografikę, grafikę, historię oraz rozwój społeczno-gospodarczy miasta.
- Popularyzowanie gospodarki morskiej i ludzi dla niej zasłużonych.
- Współudział w imprezach z okazji zbliżających się rocznic: 40-lecia wyzwolenia miasta oraz 60-lecia nadania Gdyni praw miejskich.
- Udzielanie wsparcia dla inicjatyw Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Orłowie w zakresie remontu i budowy koniecznych obiektów szkolnych oraz przygotowania wystawy z okazji 40-lecia Szkoły (1985 r.).
- Podejmowanie inicjatyw w kierunku szybkiej i pełnej realizacji uchwały WRN w sprawie utworzenia Parku Wypoczynku w Kolibkach, a w szczególności — opracowania programu zagospodarowania i jego realizacji w możliwie najbliższym okresie.
- Przygotowanie uroczystości z okazji 10-lecia TMG (1986 r.).
- Kontynuowanie i pogłębianie współpracy oraz wymiany doświadczeń z innymi organizacjami o podobnym naszemu Towarzystwu zakresie działania.
Zebranie uchwaliło jako obowiązujące od 1 stycznia 1985 r. nowe składki członkowskie w wysokości rocznej co najmniej 100 zł dla ogółu członków, 50 zł dla emerytów i rencistów oraz 15 zł dla młodzieży szkolnej.
Walne zgromadzenie wybrało nowy Zarząd, w skład którego weszło 21 osób: Wanda Andrzejewska, Barbara Bielecka, Hubert Dolewski, Marek Dutkowski, Jerzy Heidrich, Jadwiga Jurgowiak, Eugeniusz Lademan, Jerzy Miciński, Danuta Nowicka, Edward Obertyński, Hugon Piątek, Bolesław Polkowski, Władysław Porzyc- ki, Andrzej Ropelewski, Konrad Ruth, Piotr Sobaczyński, Janusz Uklejewski, Mirosława Waśkowska, Alina Wiej, Rafał Witkowski, Wojciech Zieliński.
Wybrano również Komisję Rewizyjną (Marian Bakota, Tomasz Czayka, Franciszek Pluta, Ryszard Thomas, Edward Wróbel) oraz Sąd Koleżeński (Gabriel Groch, Edmund Kosiarz, Helena Polska, Dariusz Szymiec, Ryszard Witowski).
Na wspólnym posiedzeniu Zarządu, Komisji Rewizyjnej i Sądu Koleżeńskiego, które odbyło się 2.05.84, dokonano wyboru prezydium i władz Towarzystwa. Prezesem został wybrany Konrad Ruth, wiceprezesami — Jerzy Heidrich i Danuta Nowicka, sekretarzem — Piotr Sobaczyński, skarbnikiem – Hugon Piątek, z-cą skarbnika — Jadwiga Jurgowiak. Członkami prezydium zostali: Barbara Bielecka, Marek Dutkowski, Eugeniusz Lademan, Władysław Porzycki i Wojciech Zieliński. Przewodniczącym Komisji Rewizyjnej — Edward Wróbel, Przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego — Dariusz Szymiec.